Europese steun voor dé groene waterstofregio van Europa: Noord-Nederland

Noord-Nederland is op koers om een van de Europese waterstofkoplopers te worden. De Noord-Nederlandse subsidieaanvraag voor een Hydrogen Valley is door de Fuel Cells and Hydrogen Joint Undertaking (FCH JU) van de Europese Commissie geselecteerd om de subsidie-overeenkomst voor 20 miljoen euro met een publiek-private cofinanciering van 70 miljoen euro voor te bereiden. De totale projectomvang is circa 90 miljoen euro. Deze subsidie is bestemd voor de ontwikkeling van een volledig functionerende groene waterstofketen in Noord-Nederland. Uiterlijk januari 2020 beoogt het consortium de overeenkomst te kunnen tekenen en zal het zesjarige project van start gaan.

Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat geeft volle steun aan het initiatief. Volgens hem heeft Noord-Nederland alles in huis voor een omvangrijke, succesvolle en duurzame waterstofeconomie. De mooie lijst met projecten laat volgens Wiebes zien dat er nieuw perspectief gloort voor de lokale economie en dat Noord-Nederland een grote rol zal blijven vervullen in de Nederlandse energietransitie.

De subsidieaanvraag is gedaan in april dit jaar door het HEAVENN-consortium, geleid door Energy Valley (part of New Energy Coalition). HEAVENN staat voor H2 Energy Applications (in) Valley Environments (for) Northern Netherlands en bestaat uit 31 publieke en private partijen uit 6 Europese landen. New Energy Coalition en het Samenwerkingsverband Noord-Nederland waren de aanjagers in de aanvraag, die is ondersteund door meer dan 65 nationale en internationale partijen van Californië tot aan Japan en Nieuw-Zeeland. Het HEAVENN-project is uniek omdat het de hele waterstofketen omvat en verbindt binnen een geografische regio.

Integrale groene waterstofketen: van productie tot tankstations

De projecten die worden ondersteund zijn gericht op sectorale integratie: de grootschalige productie van groene waterstof als grondstof voor de industrie, de opslag, transport en distributie van waterstof en de toepassing voor de energievoorziening voor zowel de industrie als de gebouwde omgeving en in de mobiliteit. Bestaande aardgaspijpleidingen worden geschikt gemaakt voor het transport van waterstof en nieuwe waterstofleidingen worden aangelegd op het Chemie Park Delfzijl en tussen het GZI-Next terrein en het Emmtec Industry & Business Park in Emmen. Een ondergrondse waterstofopslag is voorzien bij HyStock in Veendam. Waterstof als toepassing voor de verwarming van huizen wordt  gerealiseerd in Hoogeveen en Groningen en voor de industrie in Delfzijl en Emmen. In de mobiliteit zal waterstof worden gebruikt voor onder meer bussen, lichte én zware vrachtwagens en personenauto’s en er komen waterstoftankstations in Groningen en Emmen bovenop de reeds geplande in Pesse, Groningen en het reeds operationele tankstation in Delfzijl. Eveneens wordt een binnenvaartschip op waterstof (H2) gebouwd en wordt groene H2 ingezet bij de productie van e-kerosine voor vliegtuigen. Juist de zwaardere voertuigen zijn zeer geschikt voor het gebruik van waterstof en daar is ook de grootste CO2-reductie en milieuwinst te behalen.

Europarlementariër Esther de Lange (CDA/EVP): “Noord-Nederland heeft met het HEAVENN-project een unieke prestatie geleverd. De regio laat zien dat waterstof een belangrijke bijdrage kan leveren aan de Klimaatdoelen van Parijs en het is positief dat de Europese Commissie deze ontwikkeling ondersteunt. Het is nu tijd dat de industrie en Europa hierin verder gaan investeren om over heel Europa waterstofregio’s zoals in het noorden te creëren.”

Leiderschap in Europa

Het betreft een van de grootste subsidies die het publiek-private partnerschap FCH JU, dat binnen het HORIZON 2020-kaderprogramma valt, beschikbaar heeft gesteld voor een project. Deze subsidie en de cofinanciering die ermee gepaard gaat, stelt de winnende regio in staat om niet louter losse projecten te ontwikkelen maar sectorale integratie op het gebied van groene waterstof te realiseren en de leiderschapspositie in Europa in te nemen.

Het nieuws is enthousiast ontvangen door de betrokken noordelijke bestuurders:

Gedeputeerde Tjisse Stelpstra (Provincie Drenthe): “Het noorden positioneert zichzelf hiermee internationaal als de waterstofregio van Europa dankzij de goede samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Noord-Nederland heeft veel ontwikkelingen in de pijplijn, die met de Europese subsidie een extra financiële impuls krijgen om mooie projecten tot uitvoering te brengen. Die innovaties zetten ons internationaal in de spotlights. Dit draagt niet alleen bij aan de energietransitie maar versterkt ook de regionale economie.”

Burgemeester Peter den Oudsten (gemeente Groningen): “Noord-Nederland heeft de motivatie en de durf om te doen. Dit is Europese erkenning voor deze houding en een aanmoediging om de geïntegreerde waterstofeconomie die Noord-Nederland behoudt als energiehub van Noordwest-Europa verder gestalte te geven.”

Gedeputeerde Patrick Brouns (Provincie Groningen): “We zijn er erg blij mee dat we als beste uit de bus zijn gekomen, want zo’n substantiële Europese subsidie versnelt de weg naar de top die we in het noorden al waren ingeslagen. Het geeft een boost aan de vergroening van de industrie en het levert ook werkgelegenheid op in de hele regio”.

Wethouder Guido Rink (gemeente Emmen): “Voor de industriekern binnen de gemeente Emmen is gas van cruciaal belang. Nu de aardgasproductie drastisch afneemt, moeten we zorgen voor een goed alternatief. Groene waterstof is één van die kansrijke alternatieven. Dit geweldige project helpt ons om de klimaatdoelen te bereiken en het stimuleert innovatieve en duurzame economische ontwikkeling in de regio. Daarnaast bevordert dit project de brede noordelijke samenwerking, een belangrijke voorwaarde voor het slagen van de waterstofeconomie.”

Gedeputeerde Nienke Homan (Provincie Groningen): “Geen energietransitie zonder waterstof! Het noorden draagt met dit grootschalige project concreet bij aan een internationale klimaatneutrale toekomst.”