IndustrieCluster Oost-Groningen kan eerste regionale waterstofcluster van Europa worden

De bedrijven verenigd in het IndustrieCluster Oost-Groningen willen vergroenen. Netcongestie-dreiging en het op dit moment ontbreken van alternatieven voor aardgas maken de ontwikkelingen van blauwe en groene waterstof dringend. Een voorstudie van New Energy Coalition naar vergroeningsmogelijkheden wijst uit dat waterstofproductie uit de Eemshaven bijdraagt aan nieuw economisch perspectief voor de industrie in het Noorden.

Gedeputeerde Johan Hamster van Groningen overhandigde vandaag tijdens het Wind Meets Gas symposium het rapport aan Directeur Energiemarkten en plv DG van ministerie EZK Caroline Kollau

IndustrieCluster Oost-Groningen

Het IndustrieCluster Oost-Groningen is een samenwerkingsverband van uiteenlopende bedrijven die alle in het kader van hun bijdrage aan de energietransitie bezig zijn met het terugbrengen van hun CO2-uitstoot. Zij gebruiken nu als groep ruim 215 miljoen m3 aardgas per jaar, aardgas dat door de snel toenemende CO2-kosten steeds duurder wordt.

Hoe kan er vergroend worden?

Om de vergroeningsmogelijkheden voor het cluster te onderzoeken hebben Catrinus Jepma en Jeffrey Paays van New Energy Coalition, in samenwerking met het cluster en de organisaties die verantwoordelijk zijn voor het aanbod, transport en de aansluiting van energie, een voorstudie gedaan. Marieke Abbink-Pellenbarg, directeur van New Energy Coalition: “om te kunnen vergroenen is het belangrijk om te weten wat de verschillende opties zijn, wat het kost en of het haalbaar is. De uitkomsten van deze voorstudie zijn vandaag tijdens het Wind meets Gas symposium in Groningen gedeeld met de buitenwereld, door het rapport aan te bieden aan Caroline Kollau, plv. Directeur-Generaal, Ministerie van Klimaat en Groene Groei”.

Uit de voorstudie komt naar voren dat de overstap van aardgas op waterstof dat ook nog in eigen regio wordt geproduceerd een goede optie is om de CO2-uitstoot van de bedrijven terug te brengen, ook omdat netcongestie en hoge netwerktarieven een bottleneck zijn voor elektrificatie en elektrificatie voor sommige bedrijven technisch niet mogelijk of lastig is. Het nationaal waterstofnet dat vanuit de Eemshaven wordt uitgerold en de inzet van de regio Groningen om zich te ontwikkelen tot een toonaangevende waterstofregio om het aardgastijdperk achter zich te laten, maken de keuze voor de inzet van waterstof alleen maar logischer. Het IndustrieCluster Oost-Groningen kan met deze overstap zelfs het eerste regionale waterstofcluster van Europa worden. Daarbij zal ook om redenen van kosten waarschijnlijk eerst een mengsel van regionaal geproduceerde groene en blauwe waterstof worden ingezet, waarbij de rol van groene waterstof geleidelijk toeneemt[1].

Haalbaarheid en urgentie

De overstap van het IndustrieCluster Oost-Groningen op waterstof helpt de bedrijven om te vergroenen en een aanzet te geven voor de opstart van een regionaal waterstof netwerk met aantrekkingskracht voor andere/nieuwe bedrijven. Maar een dergelijke overstap brengt hoge kosten met zich mee. Allereerst voor de aanleg van een waterstofdistributienet en technische aanpassingen in de bedrijven. Er wordt geschat dit  eenmalig circa 100 miljoen euro kan gaan kosten. Naast deze investeringskosten zullen bovendien de operationele kosten toenemen omdat waterstof in de eerste periode meer kost dan aardgas. Dit betekent dat voor de overstap naar waterstof financiële ondersteuning vanuit de overheid noodzakelijk is. Dan kan de overstap naar waterstof uit eigen regio vóór 2030 gerealiseerd worden. De bedrijven van het IndustrieCluster Oost-Groningen bestendigen daarmee hun waarde als belangrijke leverancier van werkgelegenheid (ca 10.000 banen) en aanjager van de verduurzaming van de regio.

Over de partijen die deelnemen aan het project

IndustrieCluster Oost-Groningen is een samenwerkingsverband van 9 energie-intensieve bedrijven met 14 productielocaties in die regio die samen optrekken om te verduurzamen. Deelnemende bedrijven zijn Royal Avebe, Eska, Kisuma Chemicals, Nedmag, PQ Silicas, Smurfit Kappa, Solidus Solutions, Steenindustrie Strating en Wellness Pet Company NL. Andere bedrijven die hebben meegewerkt aan de voorstudie door New Energy Coalition zijn: Equinor, ENGIE, RWE, Enexis, NorthGrid, EBN en DNV.

[1] Groene waterstof is waterstof op basis van hernieuwbare energie; blauwe waterstof is waterstof waarbij geen koolstof vrijkomt doordat deze in Noorwegen onder de Noordzee wordt opgeslagen.