Waterstof Werkt: H2 Train and Learn Hub

Binnenkort is Groningen niet langer één van Europa’s belangrijkste centra van aardgas. Vanuit het besef dat er daardoor een maatschappelijk gat dreigt te vallen in het toch al door aardbevingen belaste gebied is er in de regio een sterke beweging ontstaan om zichzelf opnieuw uit te vinden op basis van de sterkten en met gebruikmaking van de opgebouwde kennis en infrastructuur uit het gassysteem. De vooral in Groningen en Drenthe breed gedragen gedachte is om een hoofdrol te gaan spelen in de waardeketen van de nieuwe, groene gassen die een centrale rol gaan spelen in ons toekomstige energiesysteem en als groene grondstoffen in de nieuwe circulaire productieprocessen. De basis variant daarvan, schone waterstof, staat daarbij centraal.

Om dit concept handen en voeten te geven is er inmiddels in de regio al veel gebeurd, zodanig dat Europa de regio heeft uitgeroepen tot eerste Hydrogen Valley van Europa. Niet alleen door de grote schaal van de nieuwe initiatieven rond groene gassen, maar ook omdat deze de gehele waardeketen beslaan: productie, transport, opslag en toepassingen in de industrie, mobiliteit en gebouwde omgeving. Er is inmiddels een investeringsplan tot 2030 van meer dan 50 projecten met een gezamenlijke financiële omvang van ca. € 10 mld.

De ingezette ontwikkelingen zijn echter nog fragiel, ook doordat de hele waterstofeconomie nog in de kinderschoenen staat. Echte doorbraken richting grootschalige investeringen en verder uitrol via het MKB en startups worden de komende jaren verwacht, maar dat betekent dat het voorwerk nu moet worden verricht. Een belangrijke component daarvan is om te zorgen voor voldoende geschoold personeel voor de nieuwe technologie en toepassingen. Dat vraagt kennis en kost tijd, maar moet nu.

Binnen de kennissector zijn er inmiddels diverse initiatieven ontstaan om in onderwijs en onderzoek op dit thema in te spelen. Met het programma Waterstof Werkt (mede mogelijk gemaakt door het Nationaal Programma Groningen) is een start gemaakt met het realiseren van een doorgaande leerlijn in de regio op het gebied van waterstof. Met opleidingen, trainingen en cursussen op mbo-, hbo-, wo- en post-initieel- (gevorderd professioneel) niveau. De betrokken onderwijsinstellingen in de regio werken samen aan een gecoördineerde aanpak. Alleen zo kunnen de doorgaande leerlijnen tot ontwikkeling komen en kan de synergie tussen de verschillende onderwijsniveaus worden bereikt. Samenwerking tussen het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en overheden is cruciaal voor het succes.

Onderwijsactiviteiten worden beter, intensiever en zullen vooral al tijdens het leertraject wederzijds worden afgestemd op de marktbehoefte en de investeringsopgave van de bedrijven in de regio. Het zorgt er bovendien voor dat het onderwijs, ook na afloop van het programma, blijvend geborgd is in de regio. Met de H₂ Train and Learn Hub (mede gefinancierd door de Europese Unie) worden de activiteiten in Waterstof Werkt versterkt en verbreed, zodanig dat nu een voldragen plan is ontstaan om het onderwijs in de regio rond het thema de vereiste krachtige impuls te geven. En daarmee de garantie van de regionale beschikbaarheid van enkele duizenden goed-geschoolde, additionele werknemers die klaar staan om de uitdagingen van de waterstofeconomie in de regio aan te gaan. De huidige sterke kennissector in Noord-Nederland op het gebied van energie en de energietransitie kan daarmee uitgroeien tot een Europees gezaghebbend kennissysteem op het gebied van onderwijs en toegepast onderzoek in waterstof.

Feiten

Partners

Naast New Energy Coalition bestaat het consortium uit de volgende partners: ROC Alfa-college, ROC Noorderpoort, Hanze, Drenthe College, NHL Stenden en Rijksuniversiteit Groningen

Co-financiers

Techniek Nederland/Wij Techniek, Bouwend Nederland, Afeer, Stork, Shell Nederland, Gemeente Groningen, EBN, GasTerra, Gasunie & NAM.

Gewenste resultaten

• Een forse impuls voor het regionale onderwijs om gehoor te geven aan de opkomende kennisvraag voor banen in de duurzame energiesector en de waterstofeconomie in het bijzonder, alsmede verder profilering van Groningen als waterstofregio;
• Meer aandacht voor de energietransitie en waterstof in de gehele Groningse onderwijsketen (po, vo, mbo, hbo, wo en post-initieel), door uitbouw en aanpassing van het curriculum, en het bieden van leertrajecten met het bedrijfsleven en andere stakeholders;
• Het opleiden van ruim 1.000 deskundigen in de waterstofeconomie;
• Om- en bijscholing van ca. 325 bestaande energie-experts en hun opleiders, mede als eerste bijdrage om het banenverlies door afbouw van de gaswinning in Groningen op te vangen;
• Het faciliteren van tenminste 200 waterstof gerelateerde stageplekken voor mbo-studenten, 80 traineeships voor hbo-studenten bij de deelnemende bedrijven en organisaties, 100 werkstudentposities voor studenten in de energiesector alsmede 250 studenten werkzaam in de Innovatie Werkplaats op EnTranCe;
• Versterkte samenwerking tussen de Groningse opleidingen en het bedrijfsleven om tot een meer vraaggestuurd kennisaanbod te komen en de waterstofinvesteringen, toepassingen en acceptatie in Groningen kracht bij te zetten; uitmondend in een “leergemeenschap”;
• Uitbouw van praktische onderzoeks- en trainingsactiviteiten (mbo, hbo, wo en post-initieel) om regionale investeringen te voorzien van benodigde kennis;
• Ongeveer 60 publieksactiviteiten en 20 netwerk-activiteiten om de betrokkenheid bij en het draagvlak voor waterstof in de regio te vergroten.

Werkpakketten

Het programma Waterstof Werkt: H2 Train and Learn Hub bestaat uit zeven werkpakketen. Om inzichtelijk te maken wat deze werkpakketten inhouden, aan welke activiteiten wordt gewerkt, welke deliverables worden opgeleverd en welke partners actief zijn binnen het werkpakket is er per werkpakket een poster gemaakt. Bekijk de posters via de linkjes hieronder.

• Werkpakket 1: Versterking van onderwijsaanbod en curricula op het gebied van waterstof en groene moleculen
• Werkpakket 2: Versterking van toegepaste en fundamentele kennisontwikkeling
• Werkpakket 3: Leer-werktrajecten, traieeships en stages
• Werkpakket 4: Challenge-based learning – verbinding onderwijs en bedrijfsleven
• Werkpakket 5: Stimuleren scholing, ontwikkeling en een leven lang ontwikkelen in de waterstofeconomie
• Werkpakket 6: Versterking practoraat, lectoraat en ontwikkeling samenwerkingsverbanden practor-lector-professor rond groene moleculen
• Werkpakket 7: Coördinatie, communicatie en disseminatie

Infographic

Om het project kort en bondig uit te kunnen leggen is een infographic gemaakt. Klik op de afbeelding om de infographic uit te vergroten.

Disclaimer

Dit project heeft financiering ontvangen van het Nationaal Programma Groningen (NPG) en de Europese Unie (EU) vanuit het programma Provinciaal Programma (NPG) en het Just Transition Fund (EU). Deze pagina geeft uitsluitend de visie van de auteur weer en de subsidieverstrekkers zijn niet verantwoordelijk voor welk gebruik dan ook van de informatie die het bevat.

Nieuws

Lees hier de artikelen die over Waterstof Werkt zijn geschreven.